تغییر در مشخصات وسایل نقلیه موتوریتغییر در مشخصات وسایل نقلیه موتوری از مباحث مربوط به علم حقوق بوده و به این معناست که کسی در ارقام و مشخصات پلاک وسایل نقلیه موتوری زمینی، آبی یا کشاورزی تغییر دهد، یا پلاک وسیله نقلیه موتوری دیگری را به آن نصب کند یا برای آن پلاک تقلبی بکار برد یا چنین وسایلی را با اعلام به تغییر و یا تعویض پلاک تقلبی مورد استفاده قرار دهد و همچنین کسی به نحوی از انحاء در شماره شاسی، موتور یا پلاک وسیله نقلیه موتوری و یا پلاک‌های موتور و شاسی که از طرف کارخانه سازنده حک یا نصب شده بدون تحصیل مجوز از راهنمایی و رانندگی تغییر دهد و آن را از صورت اصلی کارخانه خارج کند. ۱ - تعریفتغییر در مشخصات وسایل نقلیه موتوری، از جمله جرائم خاص می‌باشد که قانونگذار در ماده ۷۲۰ قانون مجازات اسلامی اقدام به پیش‌بینی و وضع آن کرده است. با توجه به این ماده، جرم مذکور را می‌توان به شرح زیر تبیین کرد. به تغییر در ارقام و مشخصات پلاک وسایل نقلیه موتوری زمینی، آبی یا کشاورزی و یا الصاق پلاک وسیله نقلیه موتوری دیگری به وسیله نقلیه و یا به کار بردن پلاک تقلبی و یا استفاده از چنین وسایلی با علم به تغییر و یا تعویض پلاک تقلبی و همچنین تغییر در شماره‌شاسی که از طرف کارخانه، حک یا نصب شده بدون کسب مجوز لازم از اداره راهنمایی و رانندگی، که باعث می‌شود وسیله نقلیه از صورت اصلی کارخانه خارج شود، اصطلاحاً تغییر در مشخصات وسایل نقلیه موتوری اطلاق می‌شود که طبق قانون جرم است و برای آن مجازات حبس از شش ماه تا یک سال پیش‌بینی شده است. ۲ - عنصر مادی جرممرتکب: منظور شخصی حقیقی است که اقدام به تغییر در ارکان و مشخصات وسیله نقلیه کرده است. موضوع جرم: وسایل نقلیه موتوری زمینی، آبی و کشاورزی، اما در مورد کشتی به دلیل اهمیتی که دارد مقررات خاص حاکم است که برخی از آنها در قانون دریایی مصوب ۲۹/۶/۱۳۴۲ آمده است. عمل و رفتار مجرمانه به هشت صورت محقق می‌شود: ۱- تغییر ارقام و مشخصات پلاک وسایل نقلیه موتوری ۲- الصاق پلاک وسیله نقلیه موتوری دیگر ۳- بکار بردن پلاک تقلبی ۴- استفاده از وسایل نقلیه موتور ۵- تغییر شماره شاسی ۶- تغییر شماره موتور ۷- تغییر پلاک موتور ۸- تغییر پلاک شاسی اگر فردی این موارد را مرتکب شود مرتکب یک جرم شده نه چند جرم، بلکه فقط مجازات شدیدتر اعمال می‌شود. ۳ - عنصر معنوی جرمصرف تعمد مرتکب برای تحقق این جرم کافی است؛ بنابراین لازم نیست که مرتکب، برای بهر‌ه‌گیری مجرمانه، اقدام به این کارها کرده باشد. پس قصد فعل با علم و آگاهی برای تحقق این جرم کفایت می‌کند، اما اگر ماموران کشف جرم، برای کشف جرم مرتکب این اعمال شوند مشمول این عنوان مجرمانه نخواهند بود. ۴ - عنصر قانونی جرمماده ۷۲۰ قانون مجازات اسلامی و ماده ۱۴ آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی مصوب ۱۳۴۷ عنصر قانونی این جرم می‌باشد. ۵ - تعویض قطعات اصلی یا رنگطبق نظر کمیسیون تخصصصی معاونت آموزشی قوه قضائیه، تعویض موتور یا هر یک از قطعات اصلی وسیله نقلیه از طرف مالک، باید با ارائه مدارک لازم به اداره راهنمایی و رانندگی صورت گیرد و الا مستوجب مجازات مطرح در ماده ۱۹۳ ناظر به ماده ۱۴ آیین نامه راهنمایی و رانندگی مصوب ۱۳۴۷ است به این ترتیب مجازات مصرح در ماده ۷۲۰ شامل تعویض موتور یا قطعات اصلی وسیله نقلیه نمی‌شود چون تعویض موتور یا قطعات اصلی آن بر حسب ضرورت و نیاز صورت می‌گیرد ولکن تغییر در ارقام پلاک یا شماره شاسی موتور مبتنی بر سوءنیت و قصد مجرمانه است. ماده ۱۴ مصوب ۱۳۴۷: مالک وسیله نقلیه در صورتی که بخواهد موتور یا هر یک از قطعات اصلی یا رنگ آن را تغییر دهد، مؤظف است قبلاً مدارک مربوط را به شهربانی جهت کسب اجازه تسلیم نماید تا پس از تغییر آن، کارت مشخصات جدید صادر شود اگر بدون اخذ مجوز لازم تغییر وضع یا تغییر رنگ صورت بگیرد محل وقوع جرم جایی است که تغییر رنگ یا وضع در آنجا به عمل آمده است. [۱]
زراعت، عباس، شرح قانون مجازات اسلامی، انتشارات ققنوس.
[۲]
خسروی، محمدرضا، مجموعه کامل قوانین و مقررات جزایی، انتشارات مجد.
[۳]
بلغاری، محمد، مجموعه قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی امور حمل و نقل و ترافیک، انتشارات مجد ۱۳۸۴.
۶ - پانویس
۷ - منبع• سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «تغییر در مشخصات وسایل نقلیه موتوری»، تاریخ بازیابی ۹۹/۵/۲۸. |